Jednym z najbardziej efektywnych, a wciąż niedostatecznie wykorzystywanych narzędzi w tym zakresie jest elastyczność energetyczna, czyli zdolność do czasowej zmiany poziomu zużycia energii elektrycznej w odpowiedzi na sygnały z rynku to jedno z najefektywniejszych, a wciąż niedocenianych narzędzi pozwalających nie tylko na oszczędności, ale i na uzyskanie dodatkowych, niezależnych od głównej działalności, przychodów. Rynek mocy i jedno z jego narzędzi - Demand Side Response (DSR) pozwalają przedsiębiorstwom nie tylko lepiej kontrolować zużycie energii, ale też uzyskiwać realne przychody za gotowość do redukcji mocy. W kolejnym artykule naszego cyklu o elastyczności energetycznej pokazujemy, jak w praktyce działa DSR, jakie procesy można objąć tym mechanizmem, jakie technologie są w tym pomocne i jak skutecznie przygotować firmę do udziału w rynku mocy.
Co to jest DSR i dlaczego się opłaca?
Demand Side Response polega na czasowym zmniejszeniu, zwiększeniu lub przesunięciu zapotrzebowania na energię elektryczną przez odbiorców końcowych w odpowiedzi na sygnał płynący od operatora systemu przesyłowego. Firmy, które decydują się na udział w rynku mocy jako DSR, deklarują swoją gotowość do redukcji zużycia energii w określonych przedziałach czasowych. W zamian otrzymują wynagrodzenie za samą gotowość do redukcji, nawet jeśli w trakcie trwania umowy nie zajdzie faktyczna potrzeba jej dokonania. Dla wielu przedsiębiorstw – zwłaszcza energochłonnych – to realna szansa na wygenerowanie dodatkowych przychodów bez konieczności inwestowania w nowe moce wytwórcze. Co więcej, udział w programach DSR wpisuje się w strategię zrównoważonego rozwoju i poprawia pozycję firmy jako odpowiedzialnego partnera w transformacji energetycznej.
Które procesy przemysłowe mogą być elastyczne?
Nie każdy zakład przemysłowy musi od razu dysponować ogromnym potencjałem redukcji, by wziąć udział w rynku mocy. Często wystarczą dobrze zidentyfikowane obszary elastyczności – czyli te fragmenty procesów, które mogą być czasowo wstrzymywane, przesuwane lub uruchamiane z opóźnieniem, bez wpływu na ogólną efektywność produkcji. Przykładowo, systemy wentylacji, klimatyzacji, sprężarki powietrza, chłodnie, piece grzewcze, linie technologiczne pracujące w trybie ciągłym, a nawet niektóre procesy chemiczne – wszystkie te elementy mogą być dostosowane do mechanizmów DSR. Kluczem jest identyfikacja i klasyfikacja odbiorów energii pod kątem ich „elastyczności operacyjnej”, czyli tolerancji na chwilowe ograniczenia lub wykorzystanie ich naturalnej inercji. Dzięki temu możliwe jest zbudowanie strategii, w której firma nie tylko unika wysokich kosztów szczytowych, ale też aktywnie zarabia na udziale w rynku mocy, usługach bilansujących czy noworozwijających się usługach elastyczności.
Właśnie na tym etapie nieocenione staje się wsparcie doświadczonego partnera. Photon Energy, jako jeden z czołowych agregatorów usług DSR w Polsce, pomaga przedsiębiorstwom nie tylko zidentyfikować potencjał elastyczności, lecz także skutecznie wdrożyć rozwiązania techniczne i organizacyjne, które przekładają się na realne oszczędności i dodatkowe przychody z rynku mocy.
Technologie wspierające elastyczność energetyczną
Współczesna elastyczność energetyczna nie byłaby możliwa bez zaawansowanych technologii, które umożliwiają monitorowanie, analizę i zdalne sterowanie zużyciem energii w czasie rzeczywistym. Wśród najważniejszych narzędzi wspierających mechanizmy DSR należy wymienić systemy zarządzania energią (EMS – Energy Management Systems), które integrują dane z liczników, urządzeń automatyki przemysłowej i czujników środowiskowych, pozwalając nie tylko śledzić zużycie energii, ale też przewidywać jego przyszłe profile i reagować na sygnały z rynku mocy. Coraz większe znaczenie mają również rozwiązania z obszaru IoT (Internet of Things), które umożliwiają szybkie i precyzyjne zbieranie danych z rozproszonych urządzeń – od sprężarek powietrza, przez układy HVAC, po linie technologiczne. Dzięki temu możliwe jest stworzenie spójnego obrazu energetycznego całego zakładu i identyfikacja punktów, w których potencjał redukcji może być aktywowany bez negatywnego wpływu na proces produkcyjny. Automatyzacja – zarówno na poziomie lokalnym (sterowniki PLC, SCADA), jak i centralnym – pozwala na szybką reakcję na wezwanie do redukcji mocy, eliminując ryzyko błędu ludzkiego i minimalizując czas potrzebny na wdrożenie działań. Photon Energy wdraża u swoich klientów kompleksowe rozwiązania obejmujące integrację tych systemów z platformami agregatora, co pozwala na pełną synchronizację działań technicznych i rynkowych – oraz maksymalizację przychodów z tytułu elastyczności energetycznej.
Jak przygotować firmę do udziału w rynku mocy?
Przygotowanie przedsiębiorstwa do udziału w rynku usług redukcji zapotrzebowania to proces, który wymaga nie tylko rozwiązań technologicznych, ale przede wszystkim strategicznego podejścia do zarządzania energią. Kluczowym krokiem jest przeprowadzenie audytu elastyczności energetycznej, który pozwala zidentyfikować te elementy procesów produkcyjnych, infrastruktury technicznej lub systemów pomocniczych, które mogą zostać objęte mechanizmem DSR bez ryzyka dla ciągłości działania firmy. Następnie konieczne jest wdrożenie narzędzi umożliwiających bieżące monitorowanie zużycia energii i szybką reakcję na wezwania z rynku mocy – czy to poprzez systemy automatyzacji, czy integrację z platformą agregatora. Niezwykle istotne są również aspekty organizacyjne: procedury wewnętrzne, szkolenia dla operatorów, a także określenie jasnych zasad współpracy między działami technicznymi, produkcyjnymi i energetycznymi. Photon Energy oferuje swoim klientom kompleksowe wsparcie na każdym etapie tego procesu – od pierwszych analiz technicznych, przez pomoc w przygotowaniu infrastruktury IT i energetycznej, aż po pełną integrację z rynkiem mocy i bieżące zarządzanie zgłoszeniami DSR. Dzięki temu przedsiębiorstwa nie tylko ograniczają swoje koszty energii, ale także budują odporność operacyjną i zyskują nowe źródło przychodów – bez konieczności inwestowania w nowe moce wytwórcze czy rezygnowania z podstawowej działalności produkcyjnej.
Redukcja zapotrzebowania na energię i przesuwanie jej zużycia w czasie to dziś nie tylko narzędzie racjonalizacji kosztów, ale także sposób na zwiększenie odporności operacyjnej przedsiębiorstw i aktywne uczestnictwo w transformacji energetycznej. Współpraca z doświadczonym agregatorem, takim jak Photon Energy, pozwala firmom w pełni wykorzystać potencjał DSR – bez ryzyka dla procesów produkcyjnych i bez konieczności kosztownych inwestycji. Coraz więcej zakładów przemysłowych, centrów logistycznych czy obiektów komunalnych przekonuje się, że elastyczność energetyczna to realna przewaga konkurencyjna. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu technologicznemu, organizacyjnemu i strategicznemu, możliwe jest nie tylko obniżenie rachunków za energię, ale też uzyskanie dodatkowych przychodów – przy jednoczesnym wspieraniu stabilności krajowego systemu elektroenergetycznego. To rozwiązanie, które naprawdę się opłaca – zarówno finansowo, jak i środowiskowo.
Jak wykorzystać rynek mocy przeczytasz w artykule Jak zarabiać na rynku mocy? Usługa DSR.
Photon Energy, jako aktywny członek europejskiego stowarzyszenia smartEn (Smart Energy Europe), nie tylko wdraża rozwiązania z zakresu elastyczności energetycznej w Polsce, lecz także aktywnie uczestniczy w kształtowaniu przyszłości rynku usług Demand Side Response na poziomie europejskim. Dzięki zaangażowaniu w działania smartEn, firma ma bezpośredni dostęp do najnowszych trendów, standardów i rozwiązań technologicznych w obszarze zarządzania elastycznym zapotrzebowaniem na energię, co pozwala jej oferować klientom innowacyjne podejście do optymalizacji zużycia energii elektrycznej oraz uczestnictwa w rynku mocy. Współpraca w ramach smartEn umożliwia Photon Energy nie tylko wymianę wiedzy i doświadczeń z wiodącymi podmiotami z branży, ale także aktywny udział w tworzeniu regulacji i dobrych praktyk wspierających rozwój elastyczności energetycznej w Europie.
W oparciu o to międzynarodowe doświadczenie, Photon Energy rozwija w Polsce kompleksowe rozwiązania zgodne z ideą #FlexibleDemandManagementIndustry – podejściem promującym świadome, dynamiczne i zautomatyzowane zarządzanie popytem na energię w przedsiębiorstwach przemysłowych, centrach logistycznych czy budynkach użyteczności publicznej. Integracja lokalnych systemów zarządzania energią z zaawansowanymi platformami agregacyjnymi, automatyzacja procesów redukcji mocy oraz optymalizacja kosztów zużycia energii w czasie rzeczywistym to kluczowe elementy tej strategii. Dzięki temu Photon Energy nie tylko wspiera klientów w uzyskiwaniu wymiernych korzyści finansowych z DSR, ale także przyczynia się do zwiększenia odporności całego krajowego systemu elektroenergetycznego – zgodnie z europejskimi trendami transformacji energetycznej.
